Piratenpartij Nederland, moeder van Piratenpartij Enkhuizen, maakt zich op nationaal niveau hard voor de volgende kernpunten.

1. Privacy van burgers dient gewaarborgd te worden

Juist door te respecteren wat mensen voor zichzelf willen houden, durven mensen vrij te zijn.
In een vrije samenleving is het belangrijk dat je niet bang hoeft te zijn voor wat anderen vinden van wat jij denkt of doet.
Niet alles wordt immers door je buurman, je verzekeringsmaatschappij, de overheid of je werkgever als prettig ervaren.

Omdat met de opkomst van het internet informatie steeds makkelijker te vinden en moeilijker te verwijderen is, is het belangrijk dat we de naleving van alle privacy-beschermende maatregelen aanscherpen.

Van oudsher kenmerkt het Nederlandse volk zich door handelsgeest. Dit heeft ons meerdere malen veel voorspoed gebracht.
Deze voorspoed kwam minstens gedeeltelijk (mede) voort uit twee van onze belangrijkste kwaliteiten: een open houding naar anderen, en het vermogen om te respecteren wat mensen voor zichzelf willen houden.
Zo kon er een samenleving ontstaan die leunt op de zaken die ons verbinden, in plaats van op de zaken die ons scheiden.

2. Vertrouwelijke gegevens moeten veiliger worden opgeslagen en zorgvuldiger worden gebruikt

In de huidige samenleving is het regelmatig nodig dat je privégegevens afstaat, bijvoorbeeld omdat je iets bestelt of je je ergens voor inschrijft. Soms is het zelfs zo dat door gebruik te maken van een dienst er nog meer gegevens over jou bekend worden. Wanneer er niets met je gegevens gedaan wordt, is dat niet erg. Maar als jouw gegevens gebruikt worden op manieren waarvan je geen weet hebt en waarvoor je geen toestemming hebt gegeven, verlies je niet alleen een stuk privacy, maar ook een stuk vrijheid.

Ook ogenschijnlijk onschuldige informatie kan worden gebruikt voor ongewenste doeleinden. Een voorbeeld is dat een inbreker er met behulp van de gasmeterstand achter kan komen wanneer iemand op vakantie is. Hij kan op die manier bepalen wanneer hij zijn slag kan slaan. Maar de inbreker kan bijvoorbeeld ook sociale media gebruiken om te bekijken wanneer iemand op vakantie gaat. Nu is dit niet het ernstigste voorbeeld, om de simpele reden dat inbrekers bestraft kunnen worden, maar denk eens aan marketeers die er ook wel brood in zien om zo veel mogelijk van je te weten te komen om zo succesvol mogelijk bepaalde producten aan je te kunnen verkopen.

Het is natuurlijk niet mogelijk om te stellen dat het verboden zou moeten worden om informatie op te slaan die nodig is voor het leveren van een dienst of product. Wel is het mogelijk te verbieden dat deze informatie verkocht wordt, of gebruikt wordt om (bijvoorbeeld koop-)gedrag te beïnvloeden. Het opslaan van persoonsgegevens moet zeer zorgvuldig en veilig gebeuren; alleen gegevens die nodig zijn voor het leveren van de dienst of het product dienen opgeslagen te worden. Wanneer de dienst volledig geleverd en betaald is, verdwijnt de noodzaak om persoonlijke gegevens te bewaren. Het zonder expliciete toestemming langere tijd bewaren van persoonsgegevens moet verboden worden. Het bedrijf of de instantie die de informatie bewaart, zou daar ook zelf verantwoordelijk voor moeten zijn. Nalatigheid en slordigheid met deze gegevens willen we hard aanpakken.

3. Burgerrechten verdedigen in een informatiesamenleving

Burgerrechten beschermen individuele burgers tegen een willekeur van de macht. Dat is op meerdere niveaus nodig; er is sprake van een verschuiving van nationale naar Europese macht en wereldwijde overeenkomsten. Ook is er sprake van een steeds vrijere toegang tot internet en van steeds vrijere reismogelijkheden. Onder deze omstandigheden wordt het steeds belangrijker goed in het oog te houden dat burgerrechten intact blijven en nageleefd worden.

Omdat burgerrechten de belangrijkste bescherming van de burger vormen, is het nodig dat Nederland, ook in internationaal verband, de hoogst mogelijke standaard van burgerrechten verdedigt. We mogen niet toestaan dat de Nederlandse burgerrechten in het binnen- of buitenland geschaad worden. Hierbij kun je denken aan de volgende punten:

Het recht op leven in een rechtsstaat als fundament van democratie.
Het recht op privacy.
Het recht onschuldig te zijn totdat schuld door een onafhankelijke rechter is vastgesteld.
Het recht op toegang tot internet en vrije communicatie.
Het recht op vrijheid van meningsvorming en meningsuiting.
Het recht niet gediscrimineerd te worden.
Het recht op onderwijs tot op het hoogste onderwijsniveau.
Het recht om in morele en fysieke integriteit te leven.
Onder het recht om in morele en fysieke integriteit te leven valt ook het zelfbeschikkingsrecht. Dit betekent dat wij onder andere op willen komen voor:

    De keuze van een vrouw om al dan niet een abortus te ondergaan.
    Legalisering van drugs
    Het recht om voor euthanasie te kiezen
Een huwelijk is een vrijwillige menselijke relatie tussen volwassenen die door de overheid erkend wordt. Er mag niet gediscrimineerd worden (op sexe of anderszins) op dit recht.

4. Overheid open en inzichtelijk maken

Om een samenleving op een overzichtelijke manier te organiseren, is een overheid onmisbaar. Deze overheid heeft een bepaalde vorm van macht nodig, die in een democratie controleerbaar dient te zijn. Daarom is het belangrijk dat alles wat de overheid doet, door burgers kan worden opgevraagd en ingezien. Dit recht op inzage is geregeld in de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). Maar deze wet functioneert in de praktijk traag en beschermt de overheid te veel.

Ambtenaren die een machtspositie bekleden, dienen verantwoording af te leggen. Niet alleen aan de overheid, maar ook aan de burger. Door de ambtenaren zelf zo duidelijk identificeerbaar mogelijk te maken, weten burgers wie ze voor zich hebben en worden ambtenaren gemakkelijker aanspreekbaar op gemaakte fouten.

Met de huidige mogelijkheden van het internet is het niet meer dan logisch te eisen dat iedereen naar wens informatie moet kunnen inzien. De Piratenpartij stelt daarom voor om van openbaarheid van documentatie de standaard te maken. De WOB zal dan worden vormgegeven rondom de uitzonderingen: informatie die om specifieke redenen niet standaard vrijgegeven hoeft te worden.

Door vanuit de overheid één standaard aan te houden voor het naar buiten brengen van documentatie, ontstaat de mogelijkheid om via een zogenaamde API te publiceren. Deze API kan in een open source-omgeving opgezet worden, zodat alle overheidstakken er gebruik van kunnen maken. (Een API is een stukje software dat het gemakkelijker maakt om verschillende programma’s met elkaar te laten communiceren.)

5. Het delen van cultuur en informatie bevorderen, mede door het auteursrecht te hervormen

Zonder de ontelbare ideeën, ontwerpen en culturele uitingen van mensen die ons voor zijn gegaan, zou onze samenleving nooit mogelijk zijn geweest. De kinderen van nu leren in een paar jaar waar onze voorouders duizenden jaren over deden.

Om al onze kennis, cultuur en vaardigheden mee te kunnen geven aan de volgende generatie, is het nodig om het delen van informatie, ontwerpen en ideeën zo simpel mogelijk te maken. Auteursrecht moet zo beperkt mogelijk beschermend werken omdat met die bescherming ook uitsluiting ontstaat. Idealiter dient het auteursrecht om een investering (binnen redelijke termijn) terug te verdienen. Het gratis verspreiden van informatie voor niet-commercieel gebruik zou niet beperkt moeten worden.

6. Het patentsysteem hervormen ter bevordering van innovatie en kennisdeling

Het huidige patentsysteem maakt het steeds moeilijker om te innoveren. In veel gevallen wordt rechtmatigheid van patenten alleen gecontroleerd als dat via een rechter afgedwongen wordt. Patenten dienden ooit als bescherming voor innovatie. Tegenwoordig is het tegenovergestelde waar: patenten worden steeds vaker vooral gebruikt om concurrenten dwars te zitten. De Piratenpartij gelooft dat patenten op korte termijn zeer sterk beperkt, en op lange termijn afgeschaft dienen te worden.

7. Merkenrecht moet slechts ter identificatie van de producent dienen

Het merkenrecht is oorspronkelijk bedoeld om de herkenbaarheid van de producent bij de consument te verbeteren. Op deze manier kon er een basale consumentenbescherming gegarandeerd worden. De Piratenpartij vindt dat het merkenrecht opnieuw tot deze functie beperkt moet worden.

8. E-democracy

Bij een écht democratische partij is het van belang dat de gekozen volksvertegenwoordigers de leden vertegenwoordigen in de besluitvorming die plaatsvindt. In een democratische partij moeten leden direct voorstellen kunnen doen en het moet mogelijk zijn snel en efficiënt te peilen wat de achterban vindt van een bepaald voorstel. Deze basisprincipes van een democratische partij zijn bij de huidige politieke partijen een moeizaam proces.

Ideale voorstellen zijn enerzijds gemaakt met alle beschikbare kennis en expertise en hebben anderzijds een breed draagvlak onder de bevolking. In theorie geeft het internet uitstekende instrumenten aan beide zijden om hierin te voorzien. Mensen met inzicht in en expertise op een bepaald gebied, kunnen relatief gemakkelijk gevonden en samengebracht worden om een kwalitatief hoogstaand voorstel of beleidsplan vorm te geven. Tegelijkertijd is het mogelijk om in een kort tijdsbestek te peilen wat het draagvlak van zo’n voorstel of beleidsplan is.

De alledaagse praktijk is tot nu toe nog minder ontwikkeld. De Piratenpartij tast op het moment de mogelijkheden af van de zogenaamde Liquid Democracy (letterlijk: vloeibare democratie). In het systeem van de liquid democracy komt besluitvorming tot stand door directe democratie of het vrijwillig overdragen van je stem.

De Nederlandse Piratenpartij heeft deze punten in haar verkiezingsprogramma opgenomen als kernpunten. Deze zijn verder uitgewerkt in de beleidsterreinen.

Lees ook ons programma voor de Tweedekamer verkiezingen van 2021 . Het oude programma van 2017 is te lezen in ons archief.